Nguyên nhân dẫn đến rối loạn chức năng gan?

Gan được xem là “nhà máy hóa chất” của cơ thể, đảm nhiệm hàng trăm chức năng quan trọng như lọc độc tố, chuyển hóa chất dinh dưỡng và sản xuất mật hỗ trợ tiêu hóa. Khi gan bị tổn thương hoặc hoạt động kém hiệu quả, tình trạng rối loạn chức năng gan sẽ xảy ra, nghĩa là gan không còn đủ khả năng thực hiện tốt các nhiệm vụ vốn có của mình. Đây không chỉ là dấu hiệu cảnh báo sớm mà còn có thể là tiền đề dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm như viêm gan, xơ gan hay ung thư gan. Vậy, những thói quen thường ngày hoặc bệnh lý tiềm ẩn nào đang âm thầm gây hại và dẫn đến rối loạn chức năng gan? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách bảo vệ lá gan khỏe mạnh.

Nguyên nhân hàng đầu gây rối loạn chức năng gan

Viêm gan siêu vi (đặc biệt B, C)

Viêm gan siêu vi là nguyên nhân hàng đầu gây tổn thương gan mạn tính. Virus viêm gan B và C có thể tấn công trực tiếp vào tế bào gan, gây viêm nhiễm kéo dài. Theo thời gian, tình trạng viêm mạn tính khiến mô gan bị thay thế bởi mô sẹo (xơ hóa), làm giảm khả năng giải độc và tổng hợp protein của gan, từ đó dẫn đến xơ gan hoặc ung thư gan nếu không được điều trị kịp thời.

Lạm dụng rượu bia

Rượu bia là “kẻ thù” nguy hiểm nhất của lá gan. Khi uống rượu, gan phải hoạt động liên tục để chuyển hóa ethanol một quá trình sinh ra nhiều chất độc hại, đặc biệt là acetaldehyde. Chất này gây tổn thương tế bào gan, kích hoạt phản ứng viêm và làm tích tụ mỡ trong gan. Nếu tình trạng này kéo dài, gan sẽ dần bị xơ hóa và mất chức năng, dẫn đến xơ gan do rượu hoặc ung thư gan.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu

Gan nhiễm mỡ không do rượu đang ngày càng phổ biến, đặc biệt ở người thừa cân, béo phì hoặc mắc tiểu đường type 2. Nguyên nhân là do mỡ tích tụ quá mức trong tế bào gan mà không liên quan đến rượu. Tình trạng này thường đi kèm với hội chứng chuyển hóa, làm tăng nguy cơ viêm gan, xơ gan và các bệnh tim mạch. Việc thay đổi chế độ ăn và vận động hợp lý là chìa khóa để phòng ngừa hiệu quả.

Tác dụng phụ của thuốc và nhiễm độc tố

Một số loại thuốc nếu sử dụng không đúng cách có thể gây hại cho gan, như Paracetamol, thuốc kháng lao, thuốc giảm mỡ máu (statin) hoặc thuốc chống nấm. Do đó, người bệnh cần tuân thủ liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ, tuyệt đối không tự ý tăng liều. Ngoài ra, độc tố Aflatoxin trong thực phẩm mốc hoặc hóa chất công nghiệp cũng có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho gan.

Các bệnh lý tự miễn

Trong một số trường hợp, hệ miễn dịch có thể “nhầm lẫn” và tấn công chính các tế bào gan, gây ra viêm gan tự miễn hoặc xơ gan ứ mật nguyên phát. Những bệnh lý này khiến gan bị viêm mạn tính, làm suy giảm chức năng và có thể tiến triển thành xơ gan nếu không được kiểm soát sớm.

Rối loạn di truyền

Một số bệnh lý di truyền khiến cơ thể tích tụ các chất bất thường trong gan. Điển hình là bệnh ứ sắt (Hemochromatosis) làm tích tụ sắt quá mức, và bệnh Wilson gây ứ đọng đồng trong gan. Cả hai tình trạng này đều có thể dẫn đến tổn thương gan nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Chế độ ăn uống và lối sống

Thói quen ăn nhiều đường, đặc biệt là đường fructose trong nước ngọt, cùng với việc tiêu thụ chất béo bão hòa và thực phẩm chế biến sẵn gây gánh nặng cho gan. Bên cạnh đó, lối sống ít vận động làm giảm khả năng chuyển hóa mỡ, khiến gan dễ bị nhiễm mỡ và suy giảm chức năng.

Các nguyên nhân khác

Ngoài những nguyên nhân trên, một số yếu tố khác cũng có thể gây rối loạn chức năng gan như nhiễm ký sinh trùng (sán lá gan), tình trạng suy tim gây gan sung huyết, hay tắc mật kéo dài. Dù ít gặp hơn, nhưng đây đều là những yếu tố nguy hiểm cần được theo dõi và điều trị kịp thời.

Rối loạn chức năng gan có nguy hiểm không?

Rối loạn chức năng gan thường tiến triển âm thầm trong giai đoạn đầu, khiến nhiều người không nhận ra cho đến khi gan đã bị tổn thương nặng. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng là chìa khóa giúp can thiệp kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
- Các triệu chứng ban đầu (thường mơ hồ)
Ở giai đoạn đầu, các dấu hiệu của rối loạn chức năng gan thường không rõ ràng. Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi không rõ nguyên nhân, chán ăn, ăn không ngon miệng, đầy bụng hoặc khó tiêu. Những triệu chứng này dễ bị nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa thông thường, khiến nhiều người chủ quan hoặc bỏ qua. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài, đó có thể là tín hiệu cảnh báo gan đang hoạt động kém hiệu quả.
- Các triệu chứng rõ rệt khi gan tổn thương nặng
Khi tổn thương gan tiến triển, các biểu hiện trở nên rõ ràng hơn. Người bệnh thường xuất hiện vàng da, vàng mắt dấu hiệu kinh điển do nồng độ bilirubin trong máu tăng cao. Nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu cho thấy gan gặp vấn đề trong việc xử lý mật. Ngoài ra, ngứa da dai dẳng, dễ bầm tím hoặc chảy máu chân răng là do gan giảm sản xuất các yếu tố đông máu. Ở giai đoạn muộn, có thể xuất hiện cổ trướng (bụng phình to) và phù chân, phản ánh tình trạng suy gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa.

Cần làm gì khi nghi ngờ bị rối loạn chức năng gan?

Khi có các dấu hiệu nghi ngờ rối loạn chức năng gan, việc chủ động thăm khám sớm là bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe và tránh biến chứng. 
- Thăm khám bác sĩ chuyên khoa
Người bệnh nên đến bác sĩ chuyên khoa gan mật để được đánh giá chính xác tình trạng. Tuyệt đối không tự ý sử dụng các loại thuốc “mát gan”, “giải độc gan” không rõ nguồn gốc, vì có thể khiến gan thêm tổn thương. Việc điều trị chỉ hiệu quả khi xác định đúng nguyên nhân gây rối loạn chức năng gan.
- Các xét nghiệm chẩn đoán
Bác sĩ thường chỉ định xét nghiệm máu đánh giá chức năng gan, bao gồm men gan (AST, ALT), GGT, Bilirubin, Albumin… để xác định mức độ tổn thương. Ngoài ra, siêu âm bụng giúp quan sát hình thái gan, phát hiện gan nhiễm mỡ hoặc khối bất thường, trong khi Fibroscan hỗ trợ đo độ xơ hóa gan. Tùy trường hợp, có thể làm thêm các xét nghiệm tìm nguyên nhân như virus viêm gan B, C hoặc các marker tự miễn.

Rối loạn chức năng gan có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau như virus viêm gan B, C, lạm dụng rượu bia, gan nhiễm mỡ, tác dụng phụ của thuốc hay các yếu tố tự miễn và di truyền. Gan có khả năng bù trừ rất tốt, nhưng khi các triệu chứng đã xuất hiện, điều đó đồng nghĩa với việc tổn thương gan đã trở nên đáng kể. Vì vậy, mỗi người cần chủ động bảo vệ lá gan của mình bằng cách duy trì lối sống lành mạnh, hạn chế rượu bia, ăn uống cân bằng và tiêm phòng viêm gan B đầy đủ. Đồng thời, hãy khám sức khỏe định kỳ và xét nghiệm chức năng gan ít nhất 6 tháng một lần để kịp thời phát hiện và xử lý sớm các bất thường.

Tìm hiểu thêm: Vihacaps 600- Giúp giải độc gan, bảo vệ gan

Địa chỉ mua thuốc, thực phẩm chức năng uy tín, chất lượng, cam kết chính hãng tại:

• Đặt mua hàng trực tiếp từ website của công ty http://vihapha.com.
• Đặt hàng Online tại Zalo 0919 654 189 - 1800 585 865
• Văn phòng công ty: Số 90- Lô C2 Khu Đô Thị Mới Đại Kim, Phường Định Công - Hà Nội. SĐT 0243 558 5014
• Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00 từ Thứ 2 đến sáng Thứ 7 hàng tuần