Tìm hiểu bệnh xơ gan cổ trướng có lây không?

Xơ gan cổ trướng là giai đoạn tiến triển nặng của bệnh gan, khi chức năng gan suy giảm nghiêm trọng và dịch bắt đầu tích tụ trong ổ bụng. Đây là tình trạng thường gặp ở người bị xơ gan lâu năm và cần được theo dõi y tế chặt chẽ. Một câu hỏi thường khiến nhiều người lo lắng là “bệnh xơ gan cổ trướng có lây không?”, đặc biệt khi sống chung hoặc chăm sóc người bệnh. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chính xác từ góc nhìn y khoa để giúp bạn hiểu rõ bản chất bệnh và biết cách phòng ngừa đúng cách.

Bệnh xơ gan cổ trướng là gì?

Bệnh xơ gan cổ trướng là giai đoạn tiến triển nặng của bệnh xơ gan, khi gan đã mất gần như hoàn toàn khả năng hoạt động bình thường. Xơ gan là tình trạng các tế bào gan khỏe mạnh bị tổn thương, chết đi và được thay thế bằng mô sẹo (xơ hóa). Quá trình này diễn ra lâu dài, khiến cấu trúc gan bị thay đổi, lưu thông máu trong gan bị cản trở và chức năng gan dần suy giảm.
Cổ trướng (hay còn gọi là báng bụng) là hiện tượng tích tụ dịch bất thường trong khoang bụng, khiến bụng phình to, căng tức và nặng nề.
Như vậy, xơ gan cổ trướng không phải là một bệnh riêng biệt mà là biến chứng nghiêm trọng của xơ gan giai đoạn cuối (giai đoạn mất bù). Tình trạng này xảy ra khi chức năng gan suy giảm nặng, dẫn đến tăng áp lực tĩnh mạch cửa và giảm albumin máu, gây rò rỉ dịch vào ổ bụng.

Giải đáp: Xơ gan cổ trướng có lây không?

Về bản chất, xơ gan là tình trạng gan bị tổn thương lâu dài, trong đó các tế bào gan khỏe mạnh bị thay thế bằng mô sẹo, làm suy giảm chức năng gan. Trong khi đó, cổ trướng chỉ là một triệu chứng, biểu hiện của việc gan không còn khả năng điều hòa dịch và áp lực trong cơ thể.
Cả hai hiện tượng này không do virus, vi khuẩn hay bất kỳ tác nhân lây nhiễm nào trực tiếp gây ra, mà thường xuất phát từ những nguyên nhân như viêm gan mạn tính, rượu bia kéo dài, hoặc rối loạn chuyển hóa.
Bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi tiếp xúc, trò chuyện, ăn uống, chăm sóc hay thậm chí ôm ấp người bệnh xơ gan cổ trướng những hành động này không làm bạn bị lây bệnh

Tại sao nhiều người lầm tưởng bệnh xơ gan cổ trướng có lây?

Nhiều người nhầm tưởng bệnh xơ gan cổ trướng có lây là do nguyên nhân gây ra bệnh xơ gan có thể lây truyền trong một số trường hợp. Thực tế, người ta không lây bệnh xơ gan hay cổ trướng, mà chỉ lây virus gây viêm gan (như viêm gan B hoặc C) những tác nhân có thể dẫn đến xơ gan sau nhiều năm nếu không được điều trị. Đây là điểm khác biệt rất quan trọng cần hiểu rõ.
Nói cách khác, xơ gan cổ trướng là hậu quả, không phải là bệnh truyền nhiễm. Vì vậy, việc tiếp xúc thông thường với người bệnh không khiến bạn bị lây bệnh.

Các nguyên nhân gây xơ gan có thể lây truyền

- Virus viêm gan B (HBV)
Đây là nguyên nhân hàng đầu gây xơ gan tại Việt Nam. Virus viêm gan B có thể lây qua đường máu (dùng chung kim tiêm, truyền máu không an toàn), quan hệ tình dục không an toàn, và lây từ mẹ sang con trong thai kỳ hoặc khi sinh nở.
Đáng chú ý, virus HBV có thể tồn tại lâu dài trong cơ thể mà không gây triệu chứng rõ rệt, khiến người bệnh không biết mình mắc bệnh. Theo thời gian, virus này gây tổn thương tế bào gan, dẫn đến viêm gan mạn tính, xơ gan và thậm chí ung thư gan nếu không được điều trị sớm.
- Virus viêm gan C
Tương tự như HBV, viêm gan C cũng là một nguyên nhân phổ biến gây xơ gan. HCV lây chủ yếu qua đường máu, đặc biệt ở những người tiêm chích ma túy hoặc truyền máu không kiểm soát. Tuy nhiên, tỷ lệ lây qua đường tình dục và từ mẹ sang con của HCV thấp hơn so với HBV. 
Bệnh tiến triển âm thầm, nên nhiều người chỉ phát hiện khi gan đã bị tổn thương nặng, dễ dẫn đến xơ gan cổ trướng hoặc ung thư gan.
- Kết luận nhỏ: Nếu một người bị xơ gan cổ trướng do viêm gan B hoặc C, thì virus trong máu hoặc dịch tiết của họ mới có khả năng lây nhiễm chứ không phải bệnh cổ trướng của họ lây sang người khác.

Các nguyên nhân gây xơ gan không lây truyền

- Xơ gan do rượu bia
Đây là nguyên nhân rất phổ biến ở cả nam và nữ. Việc lạm dụng rượu bia trong thời gian dài khiến gan phải làm việc quá mức, dẫn đến tổn thương tế bào gan, viêm gan mạn tính và cuối cùng là xơ hóa gan. Dạng xơ gan này hoàn toàn không lây nhiễm, chỉ liên quan đến thói quen sinh hoạt và lượng cồn tiêu thụ.
- Xơ gan do gan nhiễm mỡ không do rượu (NASH)
Nguyên nhân này liên quan đến hội chứng chuyển hóa, đặc biệt ở người béo phì, tiểu đường, rối loạn mỡ máu. Khi mỡ tích tụ quá nhiều trong gan, nó gây viêm và tổn thương tế bào gan, lâu ngày dẫn đến xơ gan. Đây là bệnh không lây truyền, nhưng đang ngày càng phổ biến trong đời sống hiện đại.
- Các nguyên nhân khác
Bao gồm bệnh gan tự miễn (hệ miễn dịch tấn công gan), bệnh di truyền (như ứ sắt, ứ đồng) và tắc mật kéo dài. Những nguyên nhân này đều không lây từ người sang người.

Cách phòng ngừa lây nhiễm gây xơ gan

- Chủ động tiêm phòng vắc-xin
Tiêm vắc-xin viêm gan B là biện pháp phòng ngừa hiệu quả và an toàn nhất hiện nay. Tất cả trẻ sơ sinh cần được tiêm trong 24 giờ đầu sau sinh, và người lớn chưa có kháng thể viêm gan B nên chủ động tiêm đủ liều theo hướng dẫn của bác sĩ.
Lưu ý: Hiện nay chưa có vắc-xin phòng viêm gan C, do đó việc phòng ngừa chủ yếu dựa vào thay đổi hành vi và kiểm soát nguy cơ lây nhiễm.
- Tầm soát sức khỏe định kỳ
Thực hiện xét nghiệm HBsAg (viêm gan B) và Anti-HCV (viêm gan C) giúp phát hiện sớm tình trạng nhiễm virus, từ đó điều trị kịp thời, tránh biến chứng xơ gan. Việc này đặc biệt quan trọng đối với người thân của bệnh nhân xơ gan do virus.
- Thực hành lối sống an toàn
Luôn quan hệ tình dục an toàn (dùng bao cao su), không dùng chung kim tiêm, không dùng chung dao cạo, bàn chải đánh răng, bấm móng tay. Ngoài ra, cần đảm bảo vệ sinh và an toàn khi truyền máu, xăm mình hoặc xỏ khuyên, để hạn chế tối đa nguy cơ lây nhiễm virus viêm gan.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

- Ăn chung, dùng chung bát đũa với người bị xơ gan cổ trướng có lây không?
Trả lời: Không. Kể cả khi nguyên nhân gây xơ gan là do viêm gan B hoặc C, virus chỉ lây qua đường máu, không lây qua đường tiêu hóa hay nước bọt thông thường. Vì vậy, ăn uống chung, dùng chung bát đũa hoặc ngồi cùng mâm là hoàn toàn an toàn.
- Chăm sóc người bệnh xơ gan cổ trướng cần lưu ý gì?
Trả lời: Có thể chăm sóc và tiếp xúc bình thường. Tuy nhiên, nếu người bệnh bị xơ gan do virus, cần cẩn trọng khi tiếp xúc với máu hoặc vết thương hở, nên đeo găng tay để đảm bảo an toàn cho cả hai bên.
- Bệnh xơ gan cổ trướng có nguy hiểm không?
Trả lời: Có. Đây là giai đoạn nặng của xơ gan, tiên lượng thường xấu, dễ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm như vỡ giãn tĩnh mạch thực quản, nhiễm trùng dịch báng, hôn mê gan hoặc ung thư gan.
Bệnh xơ gan cổ trướng không lây. Điều quan trọng là cần phòng ngừa các nguyên nhân về có thể lây nhiễm như virus viêm gan B và C. 
Hãy chủ động tiêm phòng, kiểm tra sức khỏe gan định kỳ và duy trì lối sống lành mạnh để bảo vệ lá gan của bạn và những người thân yêu. 

Tìm hiểu thêm: Vihacaps 600- Giúp giải độc gan, bảo vệ gan

Địa chỉ mua thuốc, thực phẩm chức năng uy tín, chất lượng, cam kết chính hãng tại:

• Đặt mua hàng trực tiếp từ website của công ty http://vihapha.com.
• Đặt hàng Online tại Zalo 0919 654 189 - 1800 585 865
• Văn phòng công ty: Số 90- Lô C2 Khu Đô Thị Mới Đại Kim, Phường Định Công - Hà Nội. SĐT 0243 558 5014
• Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00 từ Thứ 2 đến sáng Thứ 7 hàng tuần