Tìm hiểu về các thuốc hỗ trợ trong quá trình xạ trị ung thư
Nguyễn Nguyện
Thứ Tư,
03/09/2025
Xạ trị là một trong những phương pháp điều trị ung thư quan trọng, thường được chỉ định song song với phẫu thuật hoặc hóa trị. Tuy mang lại hiệu quả trong việc tiêu diệt tế bào ung thư, nhưng xạ trị cũng gây ra nhiều tác dụng phụ không thể tránh khỏi như mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, rối loạn tiêu hóa, tổn thương da và niêm mạc. Những ảnh hưởng này không chỉ làm suy giảm sức khỏe thể chất mà còn tác động nặng nề đến tinh thần của người bệnh. Chính vì vậy, việc sử dụng thuốc và các sản phẩm hỗ trợ trong quá trình xạ trị là cần thiết để giảm thiểu tác dụng phụ, cải thiện chất lượng sống và giúp bệnh nhân kiên trì hoàn thành liệu trình điều trị.
Phân loại và phân tích các nhóm thuốc hỗ trợ điều trị xạ trị
Nhóm thuốc giảm tác dụng phụ tức thời
Trong quá trình xạ trị, nhiều bệnh nhân thường xuyên gặp tình trạng buồn nôn, nôn ói và đau nhức. Do đó, nhóm thuốc giảm tác dụng phụ tức thời được sử dụng để giúp kiểm soát nhanh triệu chứng, mang lại sự thoải mái hơn cho người bệnh.
- Thuốc chống buồn nôn và nôn: Các tia xạ tác động lên hệ tiêu hóa và hệ thần kinh có thể gây cảm giác buồn nôn kéo dài. Những thuốc như Ondansetron, Granisetron hay Metoclopramide có tác dụng ức chế các tín hiệu gây nôn, giúp người bệnh ăn uống dễ dàng hơn và duy trì thể trạng ổn định.
- Thuốc giảm đau: Trong nhiều trường hợp, xạ trị có thể gây viêm loét niêm mạc, bỏng rát da hoặc đau do khối u. Thuốc giảm đau như Paracetamol thường được ưu tiên nhờ độ an toàn. Một số thuốc chống viêm giảm đau không steroid (NSAIDs) như Ibuprofen cũng được sử dụng, tuy nhiên cần thận trọng vì có thể ảnh hưởng đến dạ dày hoặc chức năng gan thận. Với những cơn đau nặng hơn, bác sĩ có thể kê toa các thuốc giảm đau mạnh hơn, bảo đảm hiệu quả giảm đau nhưng vẫn an toàn trong điều trị lâu dài.
Nhóm thuốc bảo vệ và phục hồi tổn thương niêm mạc
Tổn thương niêm mạc là tác dụng phụ phổ biến của xạ trị, đặc biệt khi điều trị vùng đầu cổ hoặc bụng. Việc sử dụng các thuốc và sản phẩm hỗ trợ bảo vệ niêm mạc sẽ giúp giảm đau rát, hạn chế loét và cải thiện khả năng ăn uống.
- Thuốc bảo vệ niêm mạc miệng và họng: Xạ trị vùng đầu cổ thường gây viêm niêm mạc miệng, khô miệng, đau rát họng. Các dung dịch súc miệng chuyên dụng, gel bôi hoặc viên ngậm có tác dụng làm dịu niêm mạc, hạn chế viêm loét và hỗ trợ người bệnh trong quá trình ăn uống, giao tiếp.
- Thuốc bảo vệ niêm mạc tiêu hóa: Tia xạ có thể gây viêm ruột, rối loạn tiêu hóa hoặc tiêu chảy. Các thuốc như Loperamide giúp giảm tiêu chảy, trong khi nhóm thuốc bảo vệ dạ dày (như sucralfat, thuốc ức chế bơm proton) giúp ngăn ngừa viêm loét và giảm tiết acid. Việc kết hợp các thuốc này giúp đường tiêu hóa hoạt động ổn định hơn, tránh tình trạng mất nước, suy nhược cơ thể trong quá trình điều trị.
Nhóm thuốc và sản phẩm tăng cường miễn dịch, phục hồi thể trạng
Bên cạnh việc giảm triệu chứng, một trong những mục tiêu quan trọng của hỗ trợ điều trị là nâng cao sức đề kháng và khả năng phục hồi cho bệnh nhân.
- Thuốc tăng bạch cầu, tiểu cầu: Xạ trị có thể làm suy tủy, gây giảm bạch cầu và tiểu cầu – hai yếu tố quan trọng trong hệ miễn dịch và quá trình đông máu. Các thuốc kích thích tạo bạch cầu như Filgrastim (Neupogen), Lenograstim (Leucomax) được sử dụng để khắc phục tình trạng giảm bạch cầu. Nhờ đó, người bệnh giảm nguy cơ nhiễm trùng và có thể tiếp tục liệu trình điều trị đúng tiến độ. Một số trường hợp suy giảm tiểu cầu nghiêm trọng, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kích thích tạo tiểu cầu hoặc truyền tiểu cầu.
- Thuốc bổ sung dinh dưỡng và khoáng chất: Do mệt mỏi và chán ăn, người bệnh thường thiếu hụt vitamin, khoáng chất và năng lượng cần thiết. Việc bổ sung vitamin tổng hợp, sắt, kẽm, canxi và các acid amin thiết yếu giúp cơ thể duy trì thể trạng tốt, tăng cường sức đề kháng và hồi phục nhanh hơn. Ngoài ra, các chế phẩm dinh dưỡng y học (sữa giàu năng lượng, bổ sung đạm dễ hấp thu) cũng được bác sĩ khuyến khích sử dụng.
Sự kết hợp giữa thuốc tăng cường miễn dịch và bổ sung dinh dưỡng không chỉ cải thiện sức khỏe tổng thể mà còn góp phần giảm thiểu biến chứng, nâng cao hiệu quả điều trị ung thư bằng xạ trị.
Các sản phẩm hỗ trợ khác
Ngoài các loại thuốc chính, nhiều sản phẩm tự nhiên cũng được coi là thuốc hỗ trợ điều trị xạ trị bổ trợ.
- Sản phẩm từ thảo dược và thực phẩm chức năng: Một số hoạt chất tự nhiên như nấm Linh Chi, Fucoidan, tảo Spirulina được nghiên cứu với tác dụng tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa, giúp người bệnh giảm mệt mỏi và nâng cao sức khỏe tổng thể. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng các sản phẩm này chỉ mang tính hỗ trợ và phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng để tránh tương tác bất lợi với thuốc điều trị chính.
- Thuốc bôi ngoài da: Tia xạ dễ gây viêm da tia xạ với biểu hiện đỏ da, rát bỏng hoặc loét. Các loại kem bôi đặc trị, gel lô hội hay dung dịch dưỡng ẩm được dùng để làm dịu và phục hồi da. Việc chăm sóc da đúng cách giúp giảm khó chịu, hạn chế sẹo và bảo vệ làn da trong suốt quá trình điều trị.
Lời khuyên cho người bệnh và người chăm sóc
Trong quá trình xạ trị, việc tuân thủ hướng dẫn y khoa là yếu tố then chốt để đạt hiệu quả điều trị và hạn chế tối đa tác dụng phụ. Người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc hay sản phẩm hỗ trợ nào, tránh tự ý dùng vì có thể gây tương tác không mong muốn. Bên cạnh đó, một chế độ dinh dưỡng khoa học đóng vai trò quan trọng: ưu tiên thực phẩm giàu năng lượng, dễ tiêu hóa, bổ sung rau xanh, hoa quả và thực phẩm giàu protein nhằm cải thiện sức khỏe tổng thể và hỗ trợ phục hồi.
Ngoài thể chất, chăm sóc tinh thần cũng rất cần thiết. Người thân nên động viên, khuyến khích bệnh nhân giữ tinh thần lạc quan, nghỉ ngơi đầy đủ, kết hợp các hoạt động thư giãn nhẹ nhàng. Đồng thời, cần theo dõi và ghi nhận các biểu hiện bất thường như sốt, chảy máu, tiêu chảy kéo dài hoặc loét da để kịp thời báo cho bác sĩ. Sự phối hợp chặt chẽ giữa điều trị, dinh dưỡng và tinh thần sẽ giúp người bệnh vượt qua xạ trị một cách an toàn và hiệu quả hơn.
Tìm hiểu thêm: Thalide 100 - Thalidomide 100mg Thuốc điều hòa miễn dịch dành cho bệnh nhân ung thư
Địa chỉ mua thuốc, thực phẩm chức năng uy tín, chất lượng, cam kết chính hãng tại:
- Đặt mua hàng trực tiếp từ website của công ty http://vihapha.com.
- Đặt hàng Online tại Zalo 0919 654 189 - 1800 585 865
- Văn phòng công ty: Số 90- Lô C2 Khu Đô Thị Mới Đại Kim, Phường Định Công - Hà Nội. SĐT 0243 558 5014
- Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00 từ Thứ 2 đến sáng Thứ 7 hàng tuần