Chất chống oxy hóa là gì và có tác dụng gì với cơ thể?

Trong cuộc sống hiện đại, cơ thể chúng ta phải đối mặt với nhiều yếu tố gây hại, trong đó nổi bật là các gốc tự do tác nhân có thể làm tổn thương tế bào, đẩy nhanh quá trình lão hóa và làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm. May mắn thay, cơ thể có một cơ chế phòng thủ hiệu quả: chất chống oxy hóa. Đây là những hợp chất giúp trung hòa các gốc tự do, bảo vệ tế bào và duy trì sự khỏe mạnh của các cơ quan. Không chỉ có trong thực phẩm tự nhiên, chất chống oxy hóa còn được tìm thấy trong nhiều sản phẩm bổ sung, thường được biết đến với tên gọi thuốc chống oxy hóa. Bài viết này sẽ mang đến cho bạn cái nhìn tổng quan về chất chống oxy hóa, cách chúng hoạt động trong cơ thể và lý do vì sao chúng đóng vai trò thiết yếu đối với sức khỏe toàn diện.

Gốc tự do là gì? Tác hại của gốc tự do đối với cơ thể

Gốc tự do là những phân tử hoặc nguyên tử có một electron chưa ghép đôi trong lớp vỏ ngoài, khiến chúng trở nên rất không ổn định và dễ phản ứng. Trong cơ thể, gốc tự do được tạo ra như một sản phẩm phụ tự nhiên của quá trình trao đổi chất. Tuy nhiên, các yếu tố bên ngoài như ô nhiễm môi trường, khói thuốc lá, bức xạ, hóa chất độc hại và căng thẳng (stress) có thể làm tăng số lượng gốc tự do vượt mức bình thường.
Khi số lượng gốc tự do tăng cao, chúng bắt đầu tấn công các cấu trúc quan trọng trong tế bào như màng tế bào, protein và DNA. Quá trình này được gọi là stress oxy hóa một tình trạng mất cân bằng giữa gốc tự do và khả năng chống oxy hóa của cơ thể. Stress oxy hóa là nguyên nhân dẫn đến tổn thương tế bào, thúc đẩy quá trình lão hóa và làm suy giảm chức năng của các cơ quan.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng gốc tự do có liên quan đến sự phát triển của nhiều bệnh lý nguy hiểm như ung thư, bệnh tim mạch, Alzheimer, Parkinson, tiểu đường và thậm chí là lão hóa da sớm. Chính vì vậy, việc kiểm soát gốc tự do là yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe lâu dài và phòng ngừa bệnh tật.

Các loại chất chống oxy hóa phổ biến và nguồn cung cấp

Chất chống oxy hóa có mặt trong nhiều loại thực phẩm tự nhiên, đóng vai trò quan trọng trong việc trung hòa gốc tự do và bảo vệ cơ thể. Dưới đây là một số chất chống oxy hóa phổ biến cùng nguồn cung cấp của chúng:
- Vitamin C: Giúp tăng cường hệ miễn dịch, bảo vệ tế bào khỏi tổn thương oxy hóa. Có nhiều trong các loại trái cây như cam, ổi, kiwi, dâu tây và rau xanh.

- Vitamin E: Bảo vệ màng tế bào khỏi tác động của gốc tự do, đặc biệt quan trọng đối với sức khỏe da. Nguồn cung cấp gồm các loại hạt (hạnh nhân, hướng dương), dầu thực vật (dầu ô liu, dầu hướng dương) và rau xanh đậm.
- Tiền chất của vitamin A: Hỗ trợ thị lực, tăng sức đề kháng và chống lão hóa. Có nhiều trong cà rốt, bí đỏ, khoai lang, xoài chín.
- Selenium: Khoáng chất cần thiết giúp enzyme chống oxy hóa hoạt động hiệu quả. Nguồn thực phẩm gồm hạt Brazil, hải sản, thịt đỏ và trứng.
- Flavonoid/Polyphenol: Nhóm chất thực vật có tác dụng chống viêm, bảo vệ tim mạch và chống lão hóa. Ví dụ: resveratrol trong nho đỏ, catechin trong trà xanh, anthocyanin trong quả mọng và socola đen.
- Coenzyme Q10: Hỗ trợ sản xuất năng lượng tế bào, bảo vệ tim mạch. Có trong thịt, cá béo, gan và các loại hạt.
- Glutathione: Được xem là “vua” của các chất chống oxy hóa, giúp giải độc tế bào. Cơ thể có thể tự tổng hợp từ thực phẩm chứa lưu huỳnh như tỏi, hành tây và bông cải xanh.

Lợi ích của chất chống oxy hóa đối với cơ thể

Chất chống oxy hóa đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe toàn diện, nhờ khả năng trung hòa các gốc tự do và ngăn ngừa tổn thương tế bào. Dưới đây là những lợi ích nổi bật mà chúng mang lại:
- Chống lão hóa: Các chất chống oxy hóa như vitamin C, vitamin E và beta-carotene giúp làm chậm quá trình lão hóa bằng cách giảm nếp nhăn, duy trì độ đàn hồi của da và bảo vệ các mô liên kết. Đồng thời, chúng hỗ trợ bảo vệ mắt khỏi tổn thương do ánh sáng và thời gian.
- Phòng ngừa ung thư: Gốc tự do có thể gây đột biến DNA – một trong những nguyên nhân dẫn đến ung thư. Chất chống oxy hóa giúp ngăn chặn sự hình thành và phát triển của tế bào ung thư, từ đó làm giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Bảo vệ tim mạch: Một số chất chống oxy hóa có khả năng giảm cholesterol xấu (LDL), ngăn ngừa quá trình oxy hóa chất béo – yếu tố chính gây xơ vữa động mạch, từ đó bảo vệ tim mạch và hạn chế nguy cơ đột quỵ.
- Tăng cường miễn dịch: Bằng cách bảo vệ các tế bào miễn dịch khỏi tổn thương, chất chống oxy hóa giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, virus và các yếu tố gây bệnh khác hiệu quả hơn.
- Hỗ trợ chức năng não: Các hợp chất như flavonoid, vitamin E và Coenzyme Q10 giúp cải thiện tuần hoàn não, giảm stress oxy hóa – nguyên nhân góp phần gây nên Alzheimer và Parkinson.
- Giảm viêm: Chất chống oxy hóa hỗ trợ làm dịu phản ứng viêm, giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn sau chấn thương hoặc bệnh tật.
- Bảo vệ mắt: Một số chất như lutein và zeaxanthin giúp ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng và đục thủy tinh thể, hỗ trợ duy trì thị lực khỏe mạnh theo thời gian.

Làm thế nào để bổ sung chất chống oxy hóa hiệu quả?

Để tận dụng tối đa lợi ích từ chất chống oxy hóa, cách tốt nhất là xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng. Hãy ưu tiên bổ sung chất chống oxy hóa thông qua thực phẩm tự nhiên như rau xanh đậm, trái cây tươi (cam, dâu, kiwi...), các loại hạt (óc chó, hạnh nhân), ngũ cốc nguyên hạt và thực phẩm giàu chất màu thực vật (cà rốt, bí đỏ, quả mọng). Những nguồn này không chỉ giàu chất chống oxy hóa mà còn chứa thêm chất xơ, vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe.
Trong một số trường hợp nhất định như chế độ ăn thiếu hụt, người có bệnh mạn tính, người cao tuổi hoặc người đang hồi phục sau phẫu thuật, việc bổ sung chất chống oxy hóa dưới dạng thuốc chống oxy hóa (viên uống, dạng lỏng hoặc bột) có thể được cân nhắc. Tuy nhiên, việc bổ sung này cần được theo dõi và hướng dẫn bởi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để tránh nguy cơ dư thừa.
Lạm dụng thuốc chống oxy hóa hoặc dùng liều quá cao có thể gây phản tác dụng, ví dụ như ức chế hệ miễn dịch, tăng nguy cơ ung thư hoặc tổn thương gan. Do đó, người dùng nên chọn sản phẩm từ thương hiệu uy tín, đọc kỹ nhãn mác và không tự ý sử dụng kéo dài mà không có chỉ định chuyên môn.

Có thể bạn quan tâm: Thực phẩm chức năng Euthius viên uống hỗ trợ chống Oxy hóa và giúp thải độc cơ thể

Địa chỉ mua thuốc, thực phẩm chức năng uy tín, chất lượng, cam kết chính hãng tại:

• Đặt mua hàng trực tiếp từ website của công ty http://vihapha.com.
• Đặt hàng Online tại Zalo 0919 654 189 - 1800 585 865
• Văn phòng công ty: Số 90- Lô C2 Khu Đô Thị Mới Đại Kim, Quận Hoàng Mai- Hà Nội. SĐT 0243 558 5014
• Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00 từ Thứ 2 đến sáng Thứ 7 hàng tuần