Điều cần biết khi sử dụng thuốc điều trị hen phế quản

Hen phế quản, hay còn gọi là hen suyễn, là một bệnh lý mạn tính ảnh hưởng đến đường thở, gây ra các triệu chứng như khó thở, ho, và cảm giác nặng nề ở ngực. Đây là một tình trạng phổ biến trên toàn cầu, ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi và có thể gây ra những cơn kịch phát cấp tính nếu không được kiểm soát tốt. Việc kiểm soát hen phế quản không chỉ giúp người bệnh giảm thiểu các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Thuốc là phương pháp điều trị chính và hiệu quả nhất cho hen phế quản, nhưng việc sử dụng thuốc không đúng cách có thể dẫn đến giảm hiệu quả điều trị, xuất hiện tác dụng phụ không mong muốn, và thậm chí làm cho bệnh trở nên nặng hơn. Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin cần thiết về thuốc điều trị hen phế quản, cách sử dụng đúng, những lưu ý quan trọng và làm thế nào để kiểm soát bệnh tốt nhất thông qua việc dùng thuốc.

Các loại thuốc điều trị hen phế quản phổ biến

Thuốc kiểm soát

Nhóm thuốc này giúp làm giảm viêm trong đường thở và ngăn ngừa các cơn hen xảy ra. Bạn cần dùng thuốc mỗi ngày, ngay cả khi không thấy triệu chứng, để giữ cho bệnh luôn ổn định. Một số loại thuốc kiểm soát thường dùng:
- Thuốc xịt chứa corticoid (corticosteroid dạng hít): Là loại thuốc quan trọng nhất để kiểm soát hen. Một số tên thuốc bạn có thể gặp như Budesonide hoặc Fluticasone.
- Thuốc giãn phế quản tác dụng kéo dài (LABA): Giúp giữ cho đường thở mở rộng trong nhiều giờ. Thường được dùng kết hợp với thuốc corticoid dạng xịt để tăng hiệu quả.
- Thuốc uống Montelukast: Có tác dụng chống viêm và giúp giảm triệu chứng hen, đặc biệt ở người bị dị ứng.
- Theophylline: Là thuốc dạng uống giải phóng chậm, ít được dùng hơn hiện nay do dễ gây tác dụng phụ.

Thuốc cắt cơn

Khi bạn lên cơn hen, cảm thấy khó thở, tức ngực, thở khò khè, bạn cần dùng thuốc cắt cơn để làm dịu cơn hen ngay lập tức. Nhóm thuốc này giúp làm giãn đường thở nhanh chóng.
Loại thuốc phổ biến nhất là:
Thuốc xịt Salbutamol hoặc Terbutaline: Có tác dụng nhanh trong vài phút. Chỉ nên dùng khi cần – ví dụ như khi lên cơn hen, trước khi tập thể dục hoặc khi tiếp xúc với yếu tố gây dị ứng.

Các loại thuốc khác

Ngoài hai nhóm chính trên, còn có một số thuốc khác được dùng trong một số trường hợp đặc biệt:
- Thuốc xịt kết hợp (ICS + LABA): Là loại thuốc chứa cả thuốc kiểm soát và thuốc giãn phế quản kéo dài trong cùng một ống. Rất tiện lợi và thường được kê cho người bệnh hen trung bình đến nặng.
- Thuốc corticoid dạng uống: Dùng trong thời gian ngắn khi cơn hen nặng. Không nên dùng lâu dài vì có thể gây tác dụng phụ.
- Thuốc sinh học (Biologics): Dành cho người bị hen nặng, khó kiểm soát dù đã dùng đầy đủ các thuốc thông thường. Đây là nhóm thuốc hiện đại, tác động sâu vào cơ chế gây bệnh.

Hướng dẫn sử dụng thuốc hen phế quản đúng cách

Việc sử dụng thuốc hen phế quản đúng kỹ thuật đóng vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát bệnh. Kỹ thuật đúng không chỉ giúp thuốc phát huy tối đa hiệu quả mà còn giảm thiểu các tác dụng phụ không mong muốn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết cách sử dụng từng loại thuốc điều trị hen phổ biến hiện nay.
- Bình xịt định liều (MDI - Metered-Dose Inhaler)
Đây là thiết bị xịt thuốc phổ biến và cần phối hợp động tác chính xác để thuốc đi sâu vào phổi. Các bước sử dụng gồm:
- Lắc đều bình thuốc 
- Thở ra hoàn toàn để tạo khoảng trống trong phổi.
- Ngậm kín ống ngậm bằng môi.
- Đồng thời nhấn bình xịt và hít sâu, chậm.
- Nín thở trong khoảng 10 giây, sau đó thở ra chậm rãi.

Những điều cần lưu ý quan trọng khi dùng thuốc hen phế quản

Để kiểm soát tốt bệnh hen phế quản và hạn chế tối đa nguy cơ biến chứng, người bệnh cần không chỉ sử dụng thuốc đúng cách mà còn tuân thủ các nguyên tắc trong quá trình điều trị. Dưới đây là những lưu ý quan trọng giúp bạn dùng thuốc hen hiệu quả và an toàn hơn.
- Tuân thủ phác đồ điều trị
Người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ chỉ định của bác sĩ về loại thuốc, liều lượng và thời gian sử dụng. Không nên tự ý ngưng thuốc kiểm soát (thuốc dự phòng) kể cả khi cảm thấy khỏe hơn, vì triệu chứng hen có thể tái phát âm thầm. Ngoài ra, không được tự ý tăng hoặc giảm liều mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, vì điều này có thể làm mất kiểm soát bệnh và gây nguy hiểm.
- Phân biệt thuốc kiểm soát và thuốc cắt cơn
Hen phế quản thường được điều trị bằng hai nhóm thuốc: thuốc kiểm soát (dùng hàng ngày để ngăn ngừa cơn hen) và thuốc cắt cơn (dùng khi có triệu chứng cấp tính). Người bệnh cần biết rõ loại thuốc nào thuộc nhóm nào, luôn mang theo thuốc cắt cơn bên mình và sử dụng đúng cách khi lên cơn khó thở để xử lý kịp thời và tránh biến chứng nghiêm trọng.
- Theo dõi triệu chứng hen
Ghi chép lại các triệu chứng hen hằng ngày như số lần lên cơn, mức độ nặng, thời điểm dùng thuốc cắt cơn… sẽ giúp bác sĩ đánh giá hiệu quả điều trị. Người bệnh có thể sử dụng sổ theo dõi hen hoặc thiết bị đo lưu lượng đỉnh kế (peak flow meter) để kiểm tra chức năng hô hấp tại nhà và phát hiện sớm nguy cơ bùng phát cơn hen.
- Nhận biết và xử lý cơn hen cấp
Cơn hen cấp có thể xuất hiện đột ngột với các biểu hiện như: khó thở tăng dần, thở rít, ho nhiều, tức ngực, và thuốc cắt cơn không còn hiệu quả. Trong trường hợp này, người bệnh cần dùng thuốc cắt cơn ngay theo đúng liều hướng dẫn. Nếu triệu chứng không cải thiện sau 5–10 phút hoặc trở nên nghiêm trọng hơn, cần gọi cấp cứu hoặc đến cơ sở y tế gần nhất để được can thiệp kịp thời.
- Tác dụng phụ của thuốc và cách xử lý
Một số tác dụng phụ có thể gặp khi dùng thuốc hen như:
+ Khàn giọng, nấm miệng khi dùng corticosteroid dạng hít.
+ Hồi hộp, run tay khi dùng thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh (như SABA).
Để giảm tác dụng phụ, người bệnh nên súc miệng kỹ sau khi hít thuốc, dùng buồng đệm (spacer) nếu được bác sĩ khuyến cáo. Nếu các triệu chứng kéo dài hoặc gây khó chịu, hãy báo ngay cho bác sĩ để được điều chỉnh phác đồ.

Tương tác thuốc cần lưu ý
Khi điều trị hen, người bệnh nên thông báo với bác sĩ tất cả các thuốc đang dùng, bao gồm thuốc kê đơn, không kê đơn và thực phẩm chức năng. Điều này giúp bác sĩ phát hiện và phòng ngừa sớm các tương tác thuốc không mong muốn có thể làm giảm hiệu quả điều trị hoặc gây hại cho sức khỏe.

Lưu ý cho các đối tượng đặc biệt
- Trẻ em bị hen: Cần có người lớn hỗ trợ trong việc dùng thuốc, lựa chọn dạng thuốc phù hợp và đảm bảo đúng liều lượng.
- Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú: Cần tham khảo ý kiến bác sĩ để lựa chọn thuốc an toàn cho mẹ và bé.
- Người cao tuổi: Có thể mắc nhiều bệnh lý đi kèm, cần được theo dõi kỹ lưỡng và sử dụng thuốc thận trọng.

Bảo quản thuốc đúng cách

Thuốc điều trị hen cần được bảo quản theo đúng hướng dẫn của nhà sản xuất. Tránh để thuốc ở nơi ẩm ướt, có ánh nắng trực tiếp hoặc nhiệt độ cao. Các thiết bị hít cũng cần được vệ sinh thường xuyên để đảm bảo vệ sinh và hiệu quả sử dụng lâu dài.

Khi nào cần tái khám hoặc gặp bác sĩ ngay lập tức?

Người mắc hen suyễn cần chủ động theo dõi tình trạng sức khỏe và liên hệ với bác sĩ trong các trường hợp sau:
- Triệu chứng hen trở nên nghiêm trọng hơn so với bình thường hoặc không được kiểm soát tốt.
- Cần dùng thuốc cắt cơn thường xuyên hơn 2 lần/tuần, ngoại trừ trước khi vận động.
- Thuốc cắt cơn không còn hiệu quả như trước đây trong việc kiểm soát triệu chứng.
- Xuất hiện tác dụng phụ khó chịu hoặc nghiêm trọng sau khi sử dụng thuốc điều trị.
- Có bất kỳ lo lắng nào về việc sử dụng thuốc hoặc tình trạng kiểm soát bệnh hen.
- Xuất hiện cơn hen cấp nặng với các dấu hiệu như: khó thở dữ dội, nói không thành câu, tím tái môi hoặc đầu ngón tay – cần gặp bác sĩ hoặc đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Việc tái khám định kỳ và nhận tư vấn y khoa đúng lúc sẽ giúp kiểm soát tốt bệnh hen, giảm nguy cơ biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Tìm hiểu thêm: Abuterol 30 - Thuốc điều trị các bệnh hô hấp

Địa chỉ mua thuốc, thực phẩm chức năng uy tín, chất lượng, cam kết chính hãng tại:

• Đặt mua hàng trực tiếp từ website của công ty http://vihapha.com.
• Đặt hàng Online tại Zalo 0919 654 189 - 1800 585 865
• Văn phòng công ty: Số 90- Lô C2 Khu Đô Thị Mới Đại Kim, Quận Hoàng Mai- Hà Nội. SĐT 0243 558 5014
• Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00 từ Thứ 2 đến sáng Thứ 7 hàng tuần