Gan thuộc hệ gì? Vai trò và chức năng của gan
Nguyễn Nguyện
Thứ Sáu,
19/09/2025
Bạn có biết lá gan của chúng ta thuộc hệ cơ quan nào trong cơ thể không? Đây là một câu hỏi tưởng chừng đơn giản nhưng không phải ai cũng trả lời đúng. Gan được ví như một “nhà máy hóa chất” siêu việt, đảm nhận hơn 500 nhiệm vụ khác nhau mỗi ngày để duy trì sự sống. Từ việc chuyển hóa dinh dưỡng, lọc thải độc tố, đến sản xuất dịch mật hỗ trợ tiêu hóa gan đóng vai trò trung tâm trong nhiều hoạt động sinh lý. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ gan nằm ở đâu, gan thuộc hệ gì và vì sao nó lại quan trọng đến vậy. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu gan thuộc hệ cơ quan nào và khám phá những chức năng thiết yếu giúp cơ thể vận hành trơn tru.
Gan thuộc hệ gì?
Gan là một trong những cơ quan quan trọng nhất của hệ tiêu hóa. Mặc dù không trực tiếp nghiền nát hay phân giải thức ăn như dạ dày và ruột, gan lại giữ vai trò trung tâm trong quá trình tiêu hóa và chuyển hóa dinh dưỡng. Gan sản xuất dịch mật một chất thiết yếu giúp phân giải chất béo đồng thời xử lý, lưu trữ và phân phối các dưỡng chất từ thức ăn đến toàn bộ cơ thể. Ngoài ra, gan còn lọc bỏ độc tố ra khỏi máu, hỗ trợ duy trì sự cân bằng nội môi. Về vị trí, gan nằm ở phía trên bên phải ổ bụng, ngay dưới cơ hoành, một phần che phủ dạ dày và ruột. Chính vị trí và chức năng này khiến gan trở thành “trạm kiểm soát” quan trọng của hệ tiêu hóa.
Chức năng và vai trò của gan
Gan là một trong những cơ quan đa chức năng nhất trong cơ thể. Từ việc chuyển hóa chất dinh dưỡng, sản xuất dịch mật, giải độc đến dự trữ năng lượng, gan tham gia gần như mọi hoạt động giúp duy trì sự cân bằng và ổn định của cơ thể. Nếu ví cơ thể là một thành phố, gan chính là trung tâm điều hành – nơi tiếp nhận, xử lý và phân phối tài nguyên để mọi “khu vực” đều hoạt động hiệu quả.
- Chức năng chuyển hóa
Một trong những vai trò quan trọng nhất của gan là điều phối các quá trình chuyển hóa – nền tảng để cơ thể tạo ra năng lượng và duy trì sự sống.
- Chuyển hóa carbohydrate: Gan điều chỉnh lượng đường trong máu bằng cách chuyển glucose dư thừa thành glycogen để dự trữ. Khi cơ thể cần năng lượng, gan phân giải glycogen trở lại thành glucose và đưa vào máu, giúp đường huyết luôn ổn định. Đây là cơ chế quan trọng ngăn ngừa tình trạng hạ hoặc tăng đường huyết đột ngột.
- Chuyển hóa protein: Gan tổng hợp nhiều loại protein thiết yếu, trong đó nổi bật là albumin protein giúp duy trì áp suất thẩm thấu trong máu, và các yếu tố đông máu cần thiết cho quá trình cầm máu khi có vết thương. Ngoài ra, gan còn tham gia vào quá trình khử độc sản phẩm phụ của chuyển hóa protein, như amoniac, bằng cách chuyển đổi chúng thành ure để đào thải qua thận.
- Chuyển hóa lipid: Gan là nơi tổng hợp cholesterol và lipoprotein – các “phương tiện” vận chuyển chất béo trong máu. Đồng thời, gan sản xuất dịch mật chứa muối mật, giúp nhũ hóa chất béo trong ruột non, tạo điều kiện cho enzym tiêu hóa phân giải và hấp thụ chất béo hiệu quả.
- Chức năng thải độc
Gan hoạt động như một “bộ lọc” khổng lồ, loại bỏ những chất có hại cho cơ thể.
- Giải độc từ bên ngoài: Hằng ngày, cơ thể hấp thụ nhiều chất có thể gây hại từ thức ăn, nước uống, thuốc men hoặc rượu bia. Gan sẽ xử lý những chất này, biến đổi chúng thành các hợp chất ít độc hoặc không độc, sau đó đào thải ra ngoài qua mật hoặc nước tiểu
- Giải độc từ bên trong: Ngoài độc tố từ môi trường, cơ thể còn sản sinh ra các chất thải trong quá trình chuyển hóa, chẳng hạn như amoniac – vốn rất độc nếu tích tụ. Gan chuyển đổi amoniac thành ure để bài tiết qua nước tiểu, đồng thời loại bỏ các gốc tự do, hormon dư thừa và các chất cặn bã khác.
- Chức năng sản xuất
Gan không chỉ là nơi xử lý mà còn là “nhà máy sản xuất” nhiều hợp chất quan trọng.
- Sản xuất mật: Mỗi ngày, gan sản xuất khoảng 500–1000 ml mật. Mật được dự trữ trong túi mật và tiết xuống ruột khi ăn, giúp nhũ hóa chất béo, hỗ trợ tiêu hóa và hấp thụ các vitamin tan trong dầu như A, D, E, K.
- Tổng hợp các chất quan trọng: Gan tạo ra nhiều loại protein huyết tương, các yếu tố đông máu, cũng như một số hormon và enzym cần thiết cho các phản ứng sinh hóa trong cơ thể.
- Chức năng dự trữ
Gan là một kho dự trữ chiến lược, đảm bảo cơ thể có đủ năng lượng và dưỡng chất khi cần.
- Dự trữ vitamin và khoáng chất: Gan lưu trữ các vitamin tan trong chất béo (A, D, E, K) và vitamin B12, cùng nhiều khoáng chất như sắt và đồng. Đây là nguồn dự phòng quan trọng giúp cơ thể duy trì các chức năng bình thường trong trường hợp lượng cung cấp từ thức ăn bị thiếu hụt.
- Dự trữ glucose: Dưới dạng glycogen, gan giữ vai trò như một “kho năng lượng nhanh”, sẵn sàng cung cấp glucose khi cơ thể đói hoặc hoạt động gắng sức.
Với tất cả những chức năng trên, gan xứng đáng được gọi là “nhà máy sinh học” không thể thay thế của cơ thể. Bất kỳ sự suy giảm nào trong chức năng gan đều ảnh hưởng đến nhiều hệ cơ quan khác, từ tiêu hóa, tuần hoàn cho đến miễn dịch. Vì vậy, việc duy trì lối sống lành mạnh, ăn uống điều độ, hạn chế rượu bia và kiểm tra sức khỏe định kỳ là cách tốt nhất để bảo vệ lá gan và đảm bảo cơ thể hoạt động trơn tru.
Gan là cơ quan thiết yếu của hệ tiêu hóa, đóng vai trò như một “người gác cổng” âm thầm bảo vệ cơ thể khỏi độc tố, điều phối dinh dưỡng và duy trì sự cân bằng nội môi. Sức khỏe của gan ảnh hưởng trực tiếp đến năng lượng, khả năng miễn dịch và chất lượng cuộc sống của mỗi người. Vì vậy, hãy bảo vệ gan bằng cách hạn chế rượu bia, duy trì chế độ ăn lành mạnh, tập luyện đều đặn và khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các vấn đề. Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, hãy chia sẻ cho bạn bè và người thân để cùng nhau nâng cao nhận thức về sức khỏe gan chìa khóa cho một cơ thể khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.
Có thể bạn quan tâm: Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Vihadamgan hỗ trợ tăng cường chức năng gan, bảo vệ gan
Địa chỉ mua thuốc, thực phẩm chức năng uy tín, chất lượng, cam kết chính hãng tại:
- Đặt mua hàng trực tiếp từ website của công ty http://vihapha.com.
- Đặt hàng Online tại Zalo 0919 654 189 - 1800 585 865
- Văn phòng công ty: Số 90- Lô C2 Khu Đô Thị Mới Đại Kim, Phường Định Công - Hà Nội. SĐT 0243 558 5014
- Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00 từ Thứ 2 đến sáng Thứ 7 hàng tuần