Viêm gan tự miễn là gì? Triệu chứng và nguyên nhân

Lá gan là cơ quan quan trọng hàng đầu, đảm nhận hơn 500 chức năng khác nhau như chuyển hóa dinh dưỡng, thải độc và sản xuất năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, cùng với lối sống hiện đại và các yếu tố môi trường, các bệnh lý về gan đang ngày càng gia tăng, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng. Trong đó, viêm gan tự miễn là một bệnh lý đặc biệt khi chính hệ miễn dịch của cơ thể nhầm lẫn và tấn công các tế bào gan khỏe mạnh, gây tổn thương và viêm mạn tính.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ viêm gan tự miễn là gì, nguyên nhân gây bệnh, cũng như các triệu chứng nhận biết sớm, từ đó nâng cao nhận thức và chủ động bảo vệ sức khỏe gan.

Viêm gan tự miễn là gì?

Viêm gan tự miễn là một bệnh lý mạn tính, xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể nhầm lẫn và tấn công chính các tế bào gan khỏe mạnh. Thay vì bảo vệ cơ thể khỏi vi khuẩn, virus hay độc tố, hệ miễn dịch lại coi tế bào gan là “kẻ xâm nhập”, gây ra tình trạng viêm kéo dài.
Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, tình trạng viêm mạn tính này có thể dẫn đến xơ gan, suy gan và nhiều biến chứng nghiêm trọng khác, ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng sống còn của gan.
- Phân loại viêm gan tự miễn

• Viêm gan tự miễn type 1: Là dạng phổ biến nhất, có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Bệnh thường liên quan đến sự xuất hiện của kháng thể kháng nhân (ANA) và kháng thể cơ trơn (ASMA) trong máu.
• Viêm gan tự miễn type 2: Ít gặp hơn, chủ yếu xảy ra ở trẻ em và thanh thiếu niên. Loại này thường liên quan đến kháng thể kháng microsome gan thận (LKM-1).

Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ viêm gan tự miễn

Nguyên nhân chính

Cho đến nay, nguyên nhân chính xác của viêm gan tự miễn vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các nhà khoa học cho rằng bệnh phát sinh do sự kết hợp giữa yếu tố di truyền, môi trường và hệ miễn dịch bất thường. Khi hệ miễn dịch bị rối loạn, nó có thể “nhầm lẫn” và tấn công các tế bào gan khỏe mạnh, gây ra phản ứng viêm kéo dài và tổn thương mô gan.

Các yếu tố nguy cơ

• Yếu tố di truyền: Những người mang gen HLA (Human Leukocyte Antigen) nhất định có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Giới tính: Phụ nữ chiếm khoảng 70–80% tổng số ca viêm gan tự miễn, cho thấy vai trò quan trọng của nội tiết tố trong cơ chế bệnh.
• Bệnh lý tự miễn khác: Người mắc viêm khớp dạng thấp, bệnh tuyến giáp tự miễn hoặc lupus ban đỏ hệ thống dễ bị đồng mắc viêm gan tự miễn hơn.
• Nhiễm trùng: Một số virus hoặc vi khuẩn có thể là yếu tố kích hoạt (trigger), khiến hệ miễn dịch hoạt động quá mức.
• Yếu tố môi trường hoặc thuốc: Tiếp xúc hóa chất độc hại, dung môi công nghiệp hoặc sử dụng một số loại thuốc có thể khởi phát hoặc làm nặng thêm phản ứng tự miễn ở gan.

Triệu chứng nhận biết viêm gan tự miễn

- Triệu chứng mơ hồ ở giai đoạn sớm
Trong giai đoạn đầu, viêm gan tự miễn thường tiến triển âm thầm và dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý thông thường. Người bệnh có thể chỉ cảm thấy:

• Mệt mỏi kéo dài – triệu chứng phổ biến nhất, thường xuất hiện mà không rõ nguyên nhân.
• Đau nhức cơ và khớp nhẹ, không liên quan đến vận động hay chấn thương.
• Chán ăn, buồn nôn nhẹ hoặc cảm giác khó chịu vùng bụng mơ hồ.

Triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn tiến triển
Khi tổn thương gan trở nên nghiêm trọng hơn, các dấu hiệu nhận biết bắt đầu rõ ràng và đặc trưng hơn, bao gồm:

• Da và mắt chuyển vàng do nồng độ bilirubin trong máu tăng cao.
• Cảm giác đau hoặc tức nhẹ vùng bụng trên bên phải, nơi gan được định vị.
• Nước tiểu có màu sẫm hơn bình thường, trong khi phân lại nhạt màu rõ rệt.
• Ngứa da, nhất là vào ban đêm.
• Ở giai đoạn nặng, có thể xuất hiện xuất huyết dưới da, phù nề, cổ trướng dấu hiệu cho thấy gan đã bị xơ hóa hoặc suy giảm chức năng nghiêm trọng.

Chẩn đoán và điều trị viêm gan tự miễn

Để chẩn đoán viêm gan tự miễn, bác sĩ sẽ kết hợp xét nghiệm máu, hình ảnh học và sinh thiết gan nhằm xác định chính xác nguyên nhân tổn thương gan:

• Xét nghiệm máu: Kiểm tra men gan (ALT, AST), bilirubin, đồng thời tìm kiếm các kháng thể tự miễn đặc hiệu như ANA, ASMA, LKM-1. Đây là bước quan trọng giúp phân biệt với các dạng viêm gan do virus hoặc nguyên nhân khác.
• Sinh thiết gan (tiêu chuẩn vàng): Giúp đánh giá mức độ viêm và xơ hóa, đồng thời loại trừ các bệnh gan khác. Kết quả mô học cho thấy đặc trưng của viêm gan tự miễn là thâm nhiễm tế bào lympho quanh khoảng cửa gan.

Phương pháp điều trị

Mục tiêu điều trị là ức chế phản ứng miễn dịch bất thường và giảm tình trạng viêm gan, nhằm ngăn ngừa tiến triển đến xơ gan hay suy gan.

• Thuốc ức chế miễn dịch:
• Corticosteroid (Prednisone, Prednisolone): Là liệu pháp điều trị ban đầu, giúp giảm nhanh phản ứng viêm.
• Azathioprine: Thường kết hợp với Corticosteroid để duy trì đáp ứng lâu dài và giảm tác dụng phụ khi dùng liều cao.
• Ghép gan: Được xem là giải pháp cuối cùng cho các trường hợp suy gan cấp hoặc xơ gan giai đoạn cuối không còn đáp ứng với điều trị nội khoa.

Quản lý lâu dài

Viêm gan tự miễn là bệnh mạn tính, do đó việc theo dõi và quản lý lâu dài rất quan trọng:

• Tái khám định kỳ để kiểm tra chức năng gan và nồng độ kháng thể.
• Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, hạn chế rượu bia, thực phẩm chế biến sẵn, tăng cường rau xanh và trái cây.
• Giữ lối sống điều độ, ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng để giúp hệ miễn dịch ổn định hơn.

Viêm gan tự miễn là một bệnh lý mạn tính do hệ miễn dịch nhầm lẫn và tấn công chính tế bào gan của cơ thể. Mặc dù bệnh hiếm gặp, nhưng nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm, tổn thương gan có thể tiến triển thành xơ gan hoặc suy gan, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Việc phát hiện sớm qua xét nghiệm và theo dõi định kỳ giúp người bệnh kiểm soát tốt tình trạng viêm, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm. Bởi đây là bệnh mạn tính cần điều trị lâu dài, người bệnh nên tuân thủ phác đồ của bác sĩ chuyên khoa gan mật, kết hợp với lối sống và chế độ dinh dưỡng lành mạnh để duy trì chức năng gan ổn định và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Có thể bạn quan tâm: Thực phẩm bảo vệ sức khỏe Vihadamgan hỗ trợ tăng cường chức năng gan

Địa chỉ mua thuốc, thực phẩm chức năng uy tín, chất lượng, cam kết chính hãng tại:

• Đặt mua hàng trực tiếp từ website của công ty http://vihapha.com.
• Đặt hàng Online tại Zalo 0919 654 189 - 1800 585 865
• Văn phòng công ty: Số 90- Lô C2 Khu Đô Thị Mới Đại Kim, Phường Định Công - Hà Nội. SĐT 0243 558 5014
• Giờ mở cửa: 08:00 - 17:00 từ Thứ 2 đến sáng Thứ 7 hàng tuần